कापडी वस्तू (१)

सुरुवातीला मला स्वतःचे कपडे शिवता यावेत आणि बिघडलेले कपडे दुरुस्त करता यावेत हाच एकमेव उद्देश होता. थोड्याफार सरावाने  मला ते जमायला लागले होते.  

शिवण मशीन कसे वावरायचे याचे तंत्र जमायला लागले होते.  पूर्वी आईच्या घरी जे मशीन होते ते जुन्या पद्धतीचे पायमशीन होते. मशीनच्या खाली एक चौकोनी भाग असायचा त्यावर पाय ठेवून ते चालवायला लागत असे आणि उजव्या बाजूला एक चक्र असे मशीनला जोडलेले, ते हाताने फिरवायला लागत असे. त्यात एकाच पद्धतीची सरळ शिवण घालणे शक्य होत असे. अजूनही काहीजण तशी मशिन्स वापरतात. परंतु आजकाल जी मशिन्स मिळतात ती वापरायला फारच सोपी आहेत.  मोटरवर चालतात त्यामुळे  वापरताना फारसा त्रास होत नाही, त्यात वेगवेगळ्या  प्रकारचे शिवणाचे टाके (स्टीचेस) आहेत, ते किती लहान मोठे पाहिजेत? किती घट्ट, सैल हवेत? किंवा दोन टाक्यात अंतर किती असावे? टाका लहान हवा की मोठा?  अशा सर्व सुविधा आहेत.  पिको करायची सोय आहे,  काज (बटण होल ) करता येते असे बरेच काही. 

अर्थात शिवण यंत्राची सारी तंत्रे समजून घेऊन वापरता येण्याकरता मला थोडा वेळ लागलाच, पण हळू हळू जमायला लागले. हातशिलाई देखील अधिक अधिक सफाईदार पद्धतीने करता येऊ लागली होती. शिलाईमशीन आणि मी असे एक विश्वच तयार झाले,  सचिन आणि निषाद दोघे सकाळी डबा घेऊन जात असत. त्यांनतर मला वेळ मोकळा असे. त्या आधी मी तो वेळ घराची स्वच्छता, चादरी, अभ्रे बदलणे दूध, भाजी इत्यादींची खरेदी अशा कारणासाठी वापरत असे. आता घराकडे जरा दुर्लक्ष करून, तो वेळ मी कापड, दोरे, सुया, कात्री या मध्ये  घालवू लागले. सुरुवातीला काही कापड वाया देखील गेले .... खरं सांगते. सुदैवाने सचिन मला त्याबद्दल काही बोलला नाही त्यामुळे मला जरा  धीर आला. 

अजूनही माझा कपड्यांचा प्रश्न तसाच होता. नवे आणलेले, शिवलेले, शिऊन घेतलेले  कपडे वाया जात होतेच (मी न शिवलेले सुद्धा) त्यात आणखी काही कापडाची भर पडू लागली. सहजा सहजी कुठली वस्तू  फेकून देणे, वाया घालवणे हे काही माझ्या कोकणस्थी स्वभावाला मान्य होणारे नव्हते. मग मी त्या कापडाचा पुनर्वापर कसा करता येईल या बद्दल प्रयोग सुरु केले आणि त्यात मला चांगले यश मिळू लागले. अनेक कापडी वस्तू  मी तयार करू लागले आणि त्या माझ्या गरजेनुसार बनवलेल्या असल्याने वापरायला अधिक चांगल्या वाटत होत्या. 

मी कापडाच्या बऱ्याच वेगवेगळ्या वस्तू तयार केलेल्या आहेत. त्यापैकी बॅग, पिशव्या, पर्सेस कशा तयार केल्या त्याबद्दलची ही  ध्वनिचित्रफीत आहे. 

कापडी पिशव्या आणि पर्सेसची ही  प्रकाशचित्रे